BIP

I.3 Przepisy prawne związane z gospodarką odpadami oraz podstawa prawna opracowania

II. Ocena aktualnego stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Ulanów

II.3 Stan obecny na terenie Gminy systemu zbiórki, transportu, utylizacji odpadów

VII. Program zbiórki, zagospodarowania oraz składowania odpadów komunalnych dla Gminy Ulanów

III.2.1 Opis technologiczny, wyposażenia technicznego, zapotrzebowania terenu i mediów, wymagania infrastruktury i szacunek kosztów

III.3.1 Opis technologiczny, wyposażenia technicznego, zapotrzebowania terenu i mediów, wymagania infrastruktury i szacunek kosztów

III.4.1 Opis technologiczny, wyposażenia technicznego, zapotrzebowania terenu i mediów, wymagania infrastruktury i szacunek kosztów

IV. Ocena skuteczności poszczególnych wariantów i wybór optymalnego systemu zbiórki i zagospodarowania odpadów komunalnych na terenie Gminy Ulanów

VIII. Finansowanie wariantu IA, organizacji zbiórki odpadów na terenie Gminy Ulanów

Celem opracowania jest przedstawienie propozycji gospodarki odpadami na terenie Gminy Ulanów w kilku wariantach, przeprowadzenie analizy porównawczej wariantów (na bazie warunków ekologicznych, technicznych, ekonomicznych i organizacyjnych) oraz wybór optymalnego wariantu.

I.3 Przepisy prawne związane z gospodarką odpadami oraz podstawa prawna opracowania

Zgodnie z definicją określoną w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz.U.Nr 62, poz. 628) – odpadem jest każda substancja lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonej w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest zobowiązany.

Odpadem komunalnym rozumie się przez to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które zez względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów w gospodarstwach domowych.

Prowadzenie gospodarki odpadami w zgodzie z zasadami określonymi w ustawie o odpadach wymagało wprowadzenia klasyfikacji odpadów.

Wprowadzono ją Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr 112, poz. 1206).

Odpady zostały sklasyfikowane ze względu na źródło ich powstawania na 20 grup.

Ustawa o odpadach określa zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą równoważnego rozwoju, a w szczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.

Podstawowe zasady w zakresie ochrony środowiska przed odpadami wynikające z obowiązujących aktów prawnych:

· kto podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić, tak aby:

- zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania,

- zapewnić zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec ich powstaniu,

- zapewnić zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwienie odpadów, których powstawaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi,

· wytwórca odpadów jest obowiązany do stosowania takich sposobów produkcji lub form usług oraz surowców i materiałów, które zapobiegają powstawaniu odpadów lub pozwalają utrzymać na możliwie najniższym poziomie ich ilość, a także ograniczają negatywne oddziaływanie na środowisko,

· posiadacz odpadów jest obowiązany do postępowania z odpadami w sposób zgodny z zasadami gospodarowania odpadami, wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami,

· zakazuje się postępowania z odpadami w sposób sprzeczny z przepisami ustawy oraz przepisami o ochronie środowiska,

· zakazuje się mieszania odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów oraz mieszania odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne,

· unieszkodliwianiu poddaje się odpady, z których wcześniej wysegregowano odpady nadające się do odzysku,

· odzysk lub unieszkodliwianie odpadów może odbywać się tylko w miejscu wyznaczonym w trybie przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym w instalacjach lub urządzeniach, które spełniają określone wymagania..

- modyfikuje pojęcie odpadu w stosunku do wcześniejszej regulacji odpadem jest każda substancja lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest zobowiązany,

- instalacja – rozumie się przez to stacjonarne urządzenie techniczne, zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu, obiekty budowlane nie będące urządzeniami technicznymi, ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję,

- urządzenie – rozumie się przez to niestacjonarne urządzenie techniczne, w tym środki transportu,

- wprowadza obowiązki posiadacza odpadów prowadzących instalacje i nie prowadzących instalacji,

- ustala warunki składowania i magazynowania odpadów (po raz pierwszy dokonano podziału składowisk w zależności od cech odpadów na składowisko odpadów niebezpiecznych, obojętnych i odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne),

Drugą ważna ustawą związaną z gospodarka odpadami w Gminie jest ustawa z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U.Nr 132, poz.662 z późn. zm.). Ustawa określa zadania Gminy oraz obowiązki właściciela nieruchomości, dotyczące czystości i porządku, a także warunki udzielania zezwoleń podmiotom świadczącym usługi w zakresie objętym regulacją ustawy.

- utrzymanie porządku i czystości w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych Gminy,

- normatywnie określone obowiązki utrzymania czystości i porządku ciążą w pierwszym rzędzie na właścicielach nieruchomości,

- działalność polegająca na usuwaniu, wykorzystywaniu i unieszkodliwianiu może być prowadzona albo przez gminne jednostki organizacyjne albo przez inne podmioty, ale tylko na podstawie zezwoleń organów gminy.

Jednym z najważniejszych środków prawnych jest stanowienie aktów normatywnych, czyli uchwał zawierających przepisy gminne w rozumieniu art. 40 ust.2 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U.Nr 13, poz. 74 z późn. zm.). Uchwały te są przepisami wykonawczymi na podstawie upoważnień ustawowych znajdujących się w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przewiduje następujące uchwały rad gmin:

- obligatoryjna uchwałę ustalającą szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy (art.4),

- fakultatywną uchwałę określającą górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługi w zakresie usuwania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych,

- obligatoryjna uchwałę ustalającą stawki opłat, w sytuacjach, kiedy właściciele nieruchomości nie udokumentują korzystania odpadów komunalnych.

- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627)

- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U z dnia 8 października 2001r.)

- Ustawa z dnia 9 listopada 2000r. o dostępie do informacji o środowisku i jego ochronie oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 109, poz. 1157)

- Ustawa z dnia 2 marca 2001r. o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową (Dz.U. Nr 52, poz. 537)

- Ustawa z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. Nr 63, poz. 638)

- Ustawa z dnia 11 maja 2001r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U. Nr 63, poz. 639)

- Ustawa z dnia 7 czerwca 2001r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw

- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 listopada 2000r. w sprawie określenia odpadów, które powinny być wykorzystywane w celach przemysłowych oraz warunków jakie muszą być spełnione przy ich wykorzystywaniu (Dz.U. Nr 100, poz. 1078)

- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz.U. Nr 152, poz. 1736)

- Ustawa z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. Nr 132, poz. 622)

- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 5 marca 2001r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 22, poz. 251)

- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2000r .w sprawie opłat za składowanie odpadów (Dz.U.Nr 162, poz. 1128)

- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2000r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które wytwarzający odpady może przekazać osobom fizycznym do wykorzystania.

- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów (Dz.U.Nr 152, poz. 1735)

- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 maja 2002r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym, nie będącym przedsiębiorcami, do wykorzystania na ich własne potrzeby

W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U.Nr 62, poz. 628) w rozdziale 3 ujęto plany gospodarki odpadami. W art. 15 ust.3 w/w ustawy opisano co powinno być zawarte w gminnym planie gospodarki odpadami, a mianowicie w szczególności:

2) rodzaj, ilość i źródło pochodzenia odpadów, które mają być poddane procesowi odzysku lub unieszkodliwienia,

3) rozmieszczenie istniejących instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwienia odpadów wraz z wykazem podmiotów prowadzących działalność w tym zakresie,

4) działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko oraz prawidłowego postępowania z nimi, w tym ograniczenia ilości odpadów ulegających biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na składowiska,

- działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami,

Gminny plan gospodarki odpadami stanowi część odpowiedniego programu ochrony środowiska i jest tworzony w trybie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie środowiska.

Projekty planów podlegają zaopiniowaniu przez (projekt plany gminnego) zarząd województwa oraz zarząd powiatu.

II. Ocena aktualnego stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Ulanów

Gmina Ulanów położona jest w północnej części województwa podkarpackiego na równinie Biłgorajskiej. Miasto Ulanów leży w widłach rzeki Sanu i Tanwi. Sąsiaduje z gminami: Nisko, Jarocin, Harasiuki, Rudnik i Krzeszów. Ulanów obejmuje swym zasięgiem powierzchnię 119 km², co stanowi około 15,2% obszaru całego powiatu. Pod względem powierzchni gmina zajmuje trzecie miejsce w powiecie niżańskim. Gmina ma charakter wiejsko-miejski, jednak znaczna część mieszkańców utrzymuje się z pracy na roli. Gospodarstwa rolne prowadzą produkcję głównie na własne potrzeby. Gmina administracyjnie podzielona jest na 13 sołectw, zamieszkałych przez 9.000 mieszkańców. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 75 osób/km². W większości tereny gminy są równinne.

Gmina Ulanów jest jedną ze 160 gmin wchodzących w skład województwa podkarpackiego. Stolicą gminy jest miasto Ulanów. Powierzchnia Gminy wynosi 11.956 ha w tym 6.399 ha stanowią grunty orne co stanowi około 50% ogólnej powierzchni gminy.

Gmina administracyjnie podzielona jest na 13 sołectw do których należy: Bieliniec, Bieliny, Borki, Bukowina, Dąbrowica, Dąbrówka, Glinianka, Huta Deręgowska, Kurzyna Mała, Kurzyna Średnia, Kurzyna Wielka, Wólka Bielińska, Wólka Tanewska.

Podział administracyjny Gminy i Miasta oraz liczbę mieszkańców w poszczególnych miejscowościach przedstawia tabela nr 2.

Ogółem w gminie znajduje się 1693 gospodarstw rolnych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego lub działki rolnej w tym 710 utrzymuje się z dwóch źródeł, 862 z trzech źródeł, a tylko 107 gospodarstw domowych utrzymuje się głównie z pracy w gospodarstwie rolnym najczęściej o wielkości od 2 – 5 ha.

Stolicą Gminy i Miasta jest miasto Ulanów. Zlokalizowane są tutaj: Urząd Gminy i Miasta, Ośrodek Zdrowia, Bank Spółdzielczy, „Eko-Plast”, Komisariat Policji, Urząd Pocztowy, Zakład Usług Komunalnych, Szkoły, Przedszkola i dobrze rozbudowana sieć sklepów, we wszystkich podstawowych branżach. Miasto to pełni funkcję centrum usługowego dla mieszkańców Gminy.

Najgęściej zaludnione sołectwa na terenie Gminy i Miasta to: Ulanów, Bieliny, Wólka Tanewska, najsłabiej to Kępa Rudnicka, Kurzyna Wielka i Wólka Bielińska.

Sieć osadnicza oraz sieć urządzeń obsługi ludności Gminy ukształtowała się następująco:

Do najważniejszych zakładów pracy działających na terenie gminy należą: „Eko-Plast” Sp. z o.o. w Ulanowie, Zakłady Stolarskie, ZUK w Ulanowie, Gabinety Lekarskie, Weterynaria np.

W Gminie Ulanów znajduje się 1693 gospodarstw (głównie w domach jednorodzinnych) w tym gospodarstwa o powierzchni:

W Gminie Ulanów istnieje pełna sieć gazociągowa, zwodociągowanych jest 100% gospodarstw domowych. Woda częściowo zakupywana jest z sąsiedniej gminy Krzeszów w ilości 130 m³ za 2000 rok. Większość wody ujmowana jest z własnego ujęcia zlokalizowanego w miejscowości Bieliniec na które ZUK posiada pozwolenie wodno – prawne. W 2000 roku pobrano 231 000 m³ wody. Ujęcie wody składa się z czterech studni głębinowych. Pobrana woda jest uzdatniana, następnie tłoczona do sieci wodociągowej i do zbiorników wyrównawczych.

Odbiorcami wody są przeważnie rolnicy, osoby indywidualne oraz jednostki prowadzące działalność. Rozliczenie za wodę następuje na podstawie wskazań wodomierzy.

Na terenie Gminy wykonana jest oczyszczalnia ścieków mechaniczno – biologiczna, która znajduje się w miejscowości Ulanów.

Ścieki socjalno – bytowe za pomocą sieci kanalizacyjnej kierowane są na oczyszczalnię ścieków o przepustowości Ośr. d = 600 m³/d. Kanalizację sanitarną posiadają prawie wszystkie miejscowości w gminie za wyjątkiem trzech. ZUK w Ulanowie posiada pozwolenie wodno – prawne na odprowadzanie ścieków socjalno – bytowych do środowiska oraz na eksploatację urządzeń zabezpieczających wody przed zanieczyszczeniem w skład których wchodzą:

- komory oczyszczania chemicznego z instalacją przygotowania i dozowania koagulanta,

Oczyszczalnia jest własnością Gminy Ulanów, natomiast użytkownikiem jest ZUK w Ulanowie. Działka jest zagospodarowana, osadzona, oświetlona, oznakowana. Oczyszczalnia jest eksploatowana w oparciu o instrukcję obsługi i eksploatacji. W ostatnich latach dokonano szereg prac związanych z modernizacją oczyszczalni.

Przepustowość oczyszczalni wynosi obecnie Q max.d = 750 m³/dobę, a obecnie jej obciążenie kształtuje się w granicach 67%. Pozostałe miejscowości z terenu gminy nie są podłączone do kanalizacji, ścieki odprowadzane są do zbiorników bezodpływowych (szamb), następnie wywożone wozem asenizacyjnym będącym własnością ZUK na oczyszczalnię.

Od wielu lat minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów i racjonalne nimi gospodarowanie należy w państwach najwyżej rozwiniętych do najważniejszych kierunków ochrony środowiska, ze względu na zagrożenie wszystkich elementów środowiska: ziemi, wód i powietrza. Zagrożenie dla środowiska występuje praktycznie we wszystkich fazach gospodarki odpadami.

Gospodarka odpadami powiązana jest zawsze z technologiami w innych dziedzinach gospodarki, z tego też tytułu w różnych krajach stopień jej rozwoju jest różny.

Gospodarka odpadami komunalnymi jest systemem podlegającym zmianom strukturalnym, technologicznym i organizacyjnym.

Gromadzenie odpadów w krajach wysokorozwiniętych to selektywna zbiórka odpadów już u źródeł ich powstawania.

Najważniejszymi elementami związanymi z wywozem odpadów to jakość sprzętu, częstotliwość wywozu, optymalizacja tras i liczba brygad wywożonych.

Przejściowe magazynowanie to stacje przeładunkowe o różnym profilu i wyposażeniu.

Recykling czyli recyrkulacja, oznacza zawracanie produktów ubocznych, pośrednich i końcowych, powstających w jakiejkolwiek fazie przepływu materiałów, od źródeł surowcowych do końcowego odbiorcy.

Ostateczne usuwanie i składowanie to wykorzystanie produktów unieszkodliwiania odpadów (kompost, energia zakumulowana w odpadach, odpady surowe, balast).

Jednak podstawowym elementem systemu jest naprawa zaniedbań z przeszłości tj. likwidacja i rekultywacja zanieczyszczonych i skażonych miejsc i składowisk, które były budowane i eksploatowane wbrew środowisku naturalnemu. Przedstawione powyżej systemy gospodarki odpadami, poprzedzany jest w wieli krajach dbających o środowisko naturalne, dążeniem do zmian w procesach wytwarzania środków produkcji o dóbr konsumpcyjnych. Prowadzi to do zmian w ilości odpadów a także do ponownego wykorzystania odpadów.

II.3. Stan obecny na terenie gminy systemu zbiórki, transportu, utylizacji odpadów.

Prowadzona przez lata w Polsce błędna polityka komunalna doprowadziła do katastrofalnego stanu gospodarkę odpadami komunalnymi w miastach i gminach. Podstawowym do tej pory rozwiązaniem jest wrzucanie do pojemników odpadów bez żadnej selekcji, a pojemniki te są opróżniane przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwa i „utylizowane” na składowiskach, które z reguły nie odpowiadają normom i przepisom z dziedziny ochrony środowiska.

Na terenie Gminy i Miasta Ulanów jest prowadzona zbiórka szkła w oparciu o pojemniki 1,5 m³ i 2,5 m³ w ilości 32 sztuk zlokalizowane na terenie gminy, które są opróżniane przez firmę Recykling Centrum Jarosław Sp. z o.o.

Obecnie w Gminie Ulanów właściciele posesji, nie posiadają własnych pojemników, worków do gromadzenia odpadów posiadających charakter surowców wtórnych. Zbiórka odpadów oparta jest jedynie na pojemnikach o pojemności 110 l i workach o pojemności 120 l, które rozmieszczone są na posesjach, oraz kontenery tupy KP-7 o pojemności 7 m³, które są opróżniane po ich napełnieniu. Usługi w zakresie wywozu odpadów świadczy Zakład Usług Komunalnych w Krzeszowie.

Na terenie gminy znajduje się składowisko odpadów komunalnych w likwidacji, które funkcjonowało od 1976 r. do końca 2003 r. Właścicielem składowiska jest Gmina Ulanów, natomiast zarządzającym ZUK w Ulanowie. Od początku swojego funkcjonowania składowisko nie posiadało uregulowań prawnych, nie było też dostosowane do obowiązujących aktów prawnych. Teren na którym zlokalizowane jest składowisko jest wyrobiskiem po piasku o powierzchni ok. 2 ha. Od 1995 roku użytkownik podjął działania w celu uregulowania stanu formalno – prawnego wysypiska. Obiekt został ogrodzony, wybudowano budynek stróżówki. Podjęte działania były podstawą wydania przez Kierownika Urzędu Rejonowego pozwolenia na użytkowanie istniejącego wysypiska pod warunkiem wykonania w terminie jednego roku wymaganych uzgodnień i prac budowlanych przewidzianych w dokumentacji. Nie wywiązanie się Gminy z nałożonych zobowiązań było podstawą do wydania decyzji stwierdzającej wygaśnięcie decyzji udzielającej pozwolenia na użytkowanie. Obecnie składowisko jest zamknięte, trwają prace nad jego likwidacją. Wypełnienie składowiska szacuje się na 70%. Na podstawie prowadzonego rejestru ilość zdeponowanych odpadów od 1994 roku do końca 2001 roku wynosi 6.000 Mg. Do rozplanowywania nagromadzonych odpadów służy spychacz DT-075, koparko – ładowarka oraz okresowo wypożyczana ładowarka Ł-34.

Na terenie Gminy znajdują się WPGO w ilości 3 sztuk, które obecnie są likwidowane z uwagi na zły stan techniczny punktów.

Ilość wytwarzanych odpadów zależy od wielu czynników, do których możemy zaliczyć:

Ilość powstających odpadów określana jest wskaźnikiem nagromadzenia odpadów.

- Wskaźnik masowy nagromadzenia odpadów – jest to masa nagromadzonych odpadów w określonej jednostce czasu, wyrażona w jednostkach masy, odniesiona do jednego mieszkańca lub innej jednostki przeliczeniowej.

- Wskaźnik objętościowy nagromadzenia odpadów – jest to objętość nagromadzonych w określonej jednostce czasu, luźno usypanych (bez sztucznego zagęszczania) odpadów w pojemnikach, wyrażona w jednostkach objętości, odniesiona do jednego mieszkańca lub innej jednostki przeliczeniowej.

- Wskaźnik nagromadzenia przypadający na jednego mieszkańca (tzw. Planistyczny) – obejmuje odpady wytwarzane przez mieszkańca w gospodarstwie domowym i powstające w innych obiektach w wyniku korzystania przez tego mieszkańca z usług placówek handlowych.

Wg danych literatury w Polsce statystyczny mieszkaniec wytwarza ilości odpadów dające się scharakteryzować objętościowym wskaźnikiem (planistycznym) nagromadzenia wynoszącym 1,1 m³/M/r oraz wskaźnikiem masowym wynoszącym 330 kg/M/rok.

Wielkość wytwarzanych odpadów dla potrzeb programowania gospodarki odpadami wylicza się następująco:

M – przewidywana liczba mieszkańców w danym roku objęta obsługą wywozu,

Z uwagi na to, że Gmina i Miasto Ulanów nie prowadziła badań ilości i jakości powstających odpadów, nie jest możliwe precyzyjne ich określenie, dlatego też oszacowanie morfologii i ilości odpadów można dokonać jedynie o normatywy i dane literatury.

Według „Ocen oddziaływania na środowisko projektowanych składowisk odpadów komunalnych” wynika, że dla gminy typowo rolniczej, jaką jest Ulanów skład morfologiczny odpadów przedstawia się podobnie, jak dla tego typu gmin.

W ramach zrealizowanego przez BIPROWOD – ZABRZE oraz Ośrodek Badawczo – Rozwojowy Przemysłu Siarkowego „Siarkopol” w Tarnobrzegu „Program gospodarki odpadami w województwie tarnobrzeskim” zostały wykonane badania morfologii i ilości odpadów komunalnych.

- Annopol i Dwikozy jako reprezentanci gmin miejsko-wiejskich oraz gmin o charakterze rolniczo – przemysłowym,

Z dużym przybliżeniem założyć można , że wyniki badań w zakresie gęstości, składu frakcyjnego, morfologicznego, właściwości nawozowych i paliwowych, dla Gminy i Miasta Ulanów będą podobne do wyników badań z terenu innych gmin typowo rolniczych.

Takie zestawienie jest pewnym uproszczeniem, aczkolwiek daje ono ogólny obraz morfologii odpadów z gminy typowo rolniczej, jaką jest Gmina i Miasto Ulanów.

Według „Programu gospodarki odpadami w województwie tarnobrzeskim” planistyczne wskaźniki nagromadzenia odpadów (obejmujące odpady domowe i odpady usuwane z innych obiektów mieszkalnych) dla gminy rolniczej wynoszą:

Ilość wytwarzanych odpadów w skali roku na terenie Gminy i miasta Ulanów obrazuje poniższa tabela.

Wg danych literatury ⁽²⁾ średni skład odpadów z terenów wiejskich przedstawia się następująco:

Należy zwrócić uwagę, że ilości te w okresie roku zmieniają się w różnych środowiskach w zależności od pory roku.

Obserwuje się, że z roku na rok skład morfologiczny odpadów ulega zmianom w kierunku:

Jak wynika z danych demograficznych zawartych w „Strategii Rozwoju Gminy Ulanów” stan ludności w Gminie w przeciągu dłuższego okresu czasu jest stały.

Przyjmując, że tendencja ta zostanie zachowana to w 2005 roku na terenie Gminy i Miasta Ulanów wytwarzanych będzie 2721,5 m³/rok odpadów. Natomiast w roku 2010 na terenie Gminy Ulanów wytwarzanych będzie 3049,8 m³/rok odpadów.

Niniejszy program został opracowany na podstawie art. 15 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628) i dotyczy w zasadniczej swojej części gospodarki odpadami komunalnymi.

Nie sposób jednak nie wspomnieć w niniejszym opracowaniu o postępowaniu z odpadami niebezpiecznymi.

W/w ustawa nakłada na posiadacza odpadów (rozumie się przez to wytwórców odpadów prowadzących lub nie prowadzących i instalacji powodujących powstawanie odpadów), uzyskanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych, uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi lub przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach ich gospodarowania. Powyższe wynika z art.17 ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 roku (Dz.U. Nr 62, poz. 628).

Decyzje dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko wydaje wojewoda, dla pozostałych starosta.

Ponadto posiadacz odpadów powinien uzyskać zezwolenie w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów ( art. 27 w/w ustawy) lub w zakresie zbierania czy transportu odpadów ( art. 28 cytowanej ustawy).

Lista odpadów niebezpiecznych została określona w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów wraz z listą odpadów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 112, poz. 1206). W rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001r. (Dz.U. Nr 152, poz. 1736) określono wzory dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów.

Obecnie w myśl nowej ustawy o odpadach zgodnie z art. 50 wyróżnia się następujące typy składowisk: składowisko odpadów niebezpiecznych, składowisko odpadów obojętnych, składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.

Odpady niebezpieczne mogą pojawiać się w strumieniu odpadów komunalnych ( baterie, akumulatory, przeterminowane lekarstwa, lampy rtęciowe i sodowe) pochodzić mogą również z działalności gospodarczej (opakowania po przepracowanych olejach, przeterminowane środki ochrony roślin i opakowania po nich) lub powstawać w wyniku produkcji drobnych zakładów i przedsiębiorstw. Odpady niebezpieczne powstawać mogą w wyniku nadzwyczajnych zagrożeń środowiska wypadków i katastrof (np. zaolejona ziemia, gleba zanieczyszczona substancjami chemicznymi). Przeciętna zawartość odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych szacowana jest na 1%.

Zgodnie z wcześniejszą ustawą o odpadach dopuszczone było składowanie odpadów niebezpiecznych na wysypisku odpadów komunalnych po zachowaniu następujących wymogów:

- wysypisko odpadów musi być obiektem odpowiednio przygotowanym (uszczelnionym, zdrenowanym, zabezpieczonym przed napływem wód opadowych),

- deponowanie odpadów należy prowadzić z zapewnieniem izolacji składowanych odpadów od podłoża oraz innych odpadów, co w przypadku wysypiska odpadów komunalnych sprowadzi się do wydzielenia na wysypisku oddzielnej kwatery (niszy) przeznaczonej do składowania tego typu odpadów.

Na wysypisku często zaprojektowane są mogilniki, które stanowią szczelne zbiorniki wykonane przeważnie z kręgów żelbetonowych zabezpieczone przykrywami. Mogilniki należy traktować jako miejsce ewentualnego czasowego składowania odpadów wyselekcjonowanych z odpadów komunalnych.

Alternatywnie dla odpadów o niewielkich rozmiarach (lekarstwa, baterie) wykonywane było ich betonowanie w metalowych beczkach na terenie wysypiska przy spełnieniu następujących warunków:

- betonowanie odpadów w metalowych pojemnikach (beczkach) należy prowadzić „na bieżąco” tj. zalewać betonem poszczególne partie dostarczonych odpadów,

- osoba przygotowująca odpady do składowania powinna wykonać prace w odzieży ochronnej z zachowaniem zasad postępowania ze środkami ochrony roślin i bhp,

- wydzielone na wysypisku miejsca: składowania beczek i stanowisko do przygotowania betonu powinny być utwardzone i w miarę możliwie zadaszone.

Należy wspomnieć także, że zarządzający składowiskiem odpadów był zobowiązany do:

- ewidencjonowania ilości, rodzaju przyjmowanych na składowisko odpadów, zgodnie z przyjętą klasyfikacją,

- zapewnienia selektywnego składowania odpadów, mając na uwadze uniknięcie szkodliwych dla środowiska reakcji pomiędzy składnikami tych odpadów, możliwość dalszego ich wykorzystania, rekultywacje i ponowne zagospodarowanie terenu składowania odpadów,

- utrzymywania i eksploatowania składowiska odpadów w sposób zapewniający funkcjonowanie urządzeń stanowiących wyposażenie składowiska odpadów oraz zachowanie wymagań sanitarnych, bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpożarowych, a także zasad ochrony środowiska,

- odmówienia przyjęcia na składowisku odpadów o składzie niezgodnym z dokumentami wymaganymi przy obrocie odpadami i zawiadomić o tym niezwłocznie wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska,

- zawiadomienia organu, który wyznaczył składowisko odpadów, oraz wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o zakończeniu eksploatacji i wykonywaniu prac rekultywacyjnych.

Zestawienie ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych przez przedsiębiorców prowadzących działalności na terenie gminy Ulanów (na podstawie wydanych zezwoleń – stan na 31 grudnia 2003 r.)

Odpady medyczne powstają we wszystkich placówkach medycznych działających na terenie gminy Ulanów w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych.

Istniejące na terenie gminy Ulanów placówki medyczne świadczą swoje usługi poprzez poradnie opieki podstawowej

Odpady medyczne zostały ujęte w katalogu odpadów w grupie 18 dzieląc odpady medyczne na inne niż niebezpieczne oraz niebezpieczne. Wśród odpadów niebezpiecznych wymienia się m.in.

b) grupa 18 01 03 – odpady, zawierające żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo że wywołują choroby u ludzi i zwierząt

Zgodnie z danymi WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) wśród odpadów, powstający
w placówkach służby zdrowia ok.:

a) 75 % - 90 % stanowią odpady nie stanowiące zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi (odpady komunalne, komunalnopodobne)

Odpady powstające w placówkach medycznych można podzielić na 4 podstawowe grupy:

a) Grupa A- odpady komunalne, w tym np. biurowe, kuchenno–ogrodowe, wielkogabarytowe, ampułki po użytych lekach, surowce wtórne i inne,

b) Grupa B - zużyte opatrunki, krew i jej produkty krwiopochodne, tampony, przedmioty ostre (igły, strzykawki, skalpele, pipety itp.) i inne,

c) Grupa C- szczątki ludzkie: tkanka pooperacyjna, rozpoznawalne szczątki ciała ludzkiego

d) Grupa D - Cytostatyki, niewykorzystane płyny z chemioterapii, odpady chemiczne
i farmaceutyki (przeterminowane leki, materiały fotograficzne), odpady o wysokiej zawartości metali ciężkich (np. termometry rtęciowe, świetlówki) oraz radioaktywne.

Na podstawie literatury w Polsce przyjmuje się łączną ilość odpadów, wytwarzanych
w stacjonarnych placówkach medycznych (szpitalnych) na ok. 2,5 – 3,3 kg / łóżko x dzień. Ponadto, powołując się na KPGO (2003), że ok.10% specyficznych odpadów medycznych wytwarzanych jest w pozostałych placówkach medycznych, funkcjonujących na terenie gminy obliczono, że łączna ilość odpadów wytwarzanych w placówkach medycznych wynosi rocznie ok. 2,6 Mg, z czego specyficznych odpadów medycznych wytwarzanych we wszystkich funkcjonujących placówkach medycznych gminy Ulanów wynosi ok.0,27 Mg/rok (odpadów z grupy B, C i D), a pozostała ilość to odpady komunalne (z grupy A).

W tabelach zestawiono charakterystykę rodzajową odpadów wytwarzanych
w placówkach medycznych (z grupy A) oraz specyficznych odpadów medycznych.

Lp.	Materiał	Wartości graniczne [%]	Wartości średnie [%]
1.	Tworzywa sztuczne	10 – 28	20,0
2.	Tkanka ludzka	0,5 – 6,0	4,0
3.	Lignina	8,0 – 30,0	20,0
4.	Wata	3,5 – 8,5	5,0
5.	Bandaże	2,1 – 7,5	5,0
6.	Papier + Tektura	10,0 – 22,0	16,0
7.	Szkło	2,8 – 10,5	5,0
8.	Metale	0,3 – 3,5	2,0
9.	Materiały tekstylne	1,0 – 10,5	8,0
10.	Opatrunki gipsowe	1,0 – 4,0	3,0
11.	Odpady spożywcze	3,0 – 8,0	5,0
12.	Przeterminowane leki	0,5 – 5,0	3,0
13.	Inne odpady	2,0 – 8,0	4,0

Do grupy tej zalicza się: rozpoznawalne szczątki ludzkie (organy, części ciała, odpady posekcyjne, pooperacyjne i poporodowe) jak również ciała noworodków martwo urodzonych (o wadze do 500 gram), lub zmarłych do 24 godzin od urodzenia. Materiał ten stanowi mniej niż ok. 1,5 % ogólnej masy odpadów. Powstaje w gabinetach chirurgicznych, na oddziałach patologii, ginekologii i w laboratoriach. Ze względów sanitarnych i etycznych odpady te powinny być grzebane bądź poddane kremacji.

Odpady te zawierają zdolne do życia mikroorganizmy lub ich toksyny, które u ludzi lub innych istot żywych mogą przypuszczalnie lub w sposób pewny powodować powstawanie chorób.

Do odpadów specjalnych zalicza się stosowane w ośrodkach medycznych stałe, ciekłe
i gazowe niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne. Chemikalia używane są
w diagnostyce, leczeniu, dezynfekcji jak również w warsztatach i zapleczu szpitalnym. Odpady te muszą być segregowane, gromadzone i unieszkodliwiane odrębnie, zgodnie z ich chemiczną i fizyczną charakterystyką.

W gminie Ulanów wszystkie placówki medyczne posiadają uregulowany sposób postępowania z odpadami medycznymi. Dla placówek medycznych wydano zezwolenia na wytwarzanie odpadów medycznych łącznie w ilości 0,03 Mg/rok.

Porównując dane wynikające z oszacowania odpadów medycznych wytwarzanych na terenie gminy Ulanów (ok. 0,3 Mg/rok) większość placówek medycznych nie posiada uregulowanego sposobu postępowania z odpadami medycznymi.

Odpady medyczne powinny być zbierane na terenie placówek służby zdrowia w sposób selektywny z wydzieleniem odpadów komunalnych i odpadów z grupy 180103 i 180105. Odpady z grupy 180103 i 180105 gromadzone są w specjalistycznych pojemnikach dostarczanych przez odbiorców odpadów, a następnie przekazywane do unieszkodliwienia. Na terenie gminy i powiatu niżańskiego nie funkcjonuje instalacja do unieszkodliwiania odpadów medycznych.

Odpady medyczne powinny być spalane w specjalistycznych instalacjach (najbliższe instalacje do unieszkodliwiania odpadów medycznych znajdują się w Rzeszowie - Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Rzeszowie oraz Firma EKO-TOP
w Rzeszowie).

Opady weterynaryjne to odpady powstające w związku z badaniem i leczeniem zwierząt lub świadczenia usług weterynaryjnych, a także w związku z prowadzeniem badań naukowych
i doświadczeń na zwierzętach. W katalogu odpadów zostały one zaklasyfikowane do grupy 18 02.

Wśród odpadów powstających w placówkach weterynaryjnych można wyróżnić odpady:

b) odpady infekcyjne i specjalne, należące do grupy odpadów niebezpiecznych i w tym kontekście wymagające stosownego postępowania z nimi.

Określenie wielkości powstających odpadów weterynaryjnych, zwłaszcza z grupy odpadów
w niebezpiecznych oraz ich składu morfologicznego jest trudne do określenia albowiem
brakuje bazy danych.

Na terenie gminy Ulanów działa dwa punkt weterynaryjne w Ulanowie, który nie posiadają uregulowanego sposobu postępowania z odpadami weterynaryjnymi.

Odwołując się do wskaźników zawartych w KPGO i WPGO) skład morfologiczny odpadów weterynaryjnych jest następujący:

Bazując na danych zawartych w KPGO (2003) obliczono szacunkowo ilość odpadów weterynaryjnych w gminie Ulanów (w sposób proporcjonalny do liczby mieszkańców). Szacuje się, że jeden punkt weterynaryjny wytwarza ok. 0,05-0,015 Mg odpadów rocznie
(z grupy 1802).

a) 0,007 Mg odpadów zawierających drobnoustroje żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego,
o których wiadomo że wywołują choroby u ludzi i zwierząt,

Ogółem, w placówkach weterynaryjnych corocznie wytwarza się ok. 0,17 Mg odpadów,
z czego 0,02 Mg to odpady z grupy 1802, a pozostałe odpady to odpady o charakterze komunalnym.

Odpady weterynaryjne przekazywane są do firmy zajmującej się utylizacją odpadów weterynaryjnych w Leżachowie (pochodzących z uboju i przetwórstwa mięsa). Odpady weterynaryjne powinny być spalane w wymienionych instalacjach (najbliższe instalacje do unieszkodliwiania odpadów medycznych znajdują się w Rzeszowie - Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Rzeszowie oraz Firma EKO-TOP w Rzeszowie.

Wraki samochodów zawierają złom stalowy, ale także: zużyte oleje, płyny chłodnicze, zużyte akumulatory, zużyte opony, szkło i tworzywa sztuczne. Większość tych elementów można odzyskać z odpadów jako surowiec wtórny. Większość elementów z wyeksploatowanych pojazdów ma wartość surowcową.

Materiały przeznaczone do recyklingu stanowią około 85% masy wraku samochodowego. Należą do nich przede wszystkim: złom stalowy, zużyte opony i guma, oleje i niezużyte resztki paliwa, szkło, płyny hamulcowe i chłodnicze

Materiały nie nadające się do recyklingu stanowią pozostałe około 15% masy całego wraku samochodowego. Można do nich zaliczyć np. pianki poliuretanowe, dla których brak jest odpowiedniej technologii odzysku lub unieszkodliwiania, zanieczyszczona guma, masy tłumiące hałas, niektóre rodzaje tworzyw (np. izolacje kabli elektrycznych).

Ilość złomowanych samochodów można oszacować na podstawie liczby samochodów wprowadzonych na rynek w kolejnych latach oraz w oparciu o stworzoną na tej podstawie strukturę wieku używanych w Polsce samochodów.

Przyjmuje się, że ilość samochodów wyrejestrowanych (wraków) stanowi około 3% ilości samochodów zarejestrowanych (wg Forum Recyklingu Samochodu).

W 2002 roku w powiecie Niżańskim złomowano 292 samochody. Przy założeniu średniej masy samochodu 940 kg ocenia się, że w powiecie Niżańskim może być wytwarzanych 274 Mg odpadów pochodzących ze złomowania wraków samochodowych. Ilość samochodów złomowanych w gminie Ulanów oszacowano proporcjonalnie do liczby ludności powiatu. Oszacowano, że na terenie gminy Ulanów rocznie może być wytwarzane ok. 38 Mg odpadów ze złomowanych samochodów.

Na terenie Ulanów nie funkcjonuje przedsiębiorstwo zajmujące się kasacją samochodów.

Aktualnie na terenie Powiatu funkcjonuje jedno przedsiębiorstwo zajmujące się kasacją samochodów, upoważnione przez Wojewodę Podkarpackiego do wydawania zaświadczeń o kasacji (złomowaniu) samochodów zgodnie z art. 79 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. Nr 98, poz. 602 z późniejszymi zmianami) – WPGO (2003) – Spółdzielnia Transportu Wiejskiego w Nisku.

Dokładne określenie ilości zużytych opon jest trudne do określenia ze względu na brak ewidencji w tym zakresie. Szacunki wykonanie w opracowaniu pn. „Opracowanie ogólnokrajowego systemu utylizacji odpadów gumowych” wykazały, że w latach 2000 i 2005 będzie powstawać odpowiednio 120 tys. Mg i 150 tys. Mg zużytych opon, z czego wykorzystane jest średnio 35% odpadów (dane dla całego kraju). Na podstawie badań Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Przemysłu Oponiarskiego zużyte opony stanowią ok.70% odpadów gumowych. Dokładna ilość opon zużytych przez właścicieli samochodów prywatnych można jedynie oszacować na podstawie ilości opon kupowanych na wymianę lub na postawie ilości zarejestrowanych pojazdów uwzględniających zużywania opon. Odpady gumowe, a szczególnie zużyte opony stanowią poważny problem ze względu na ich trwałość w środowisku.

Oszacowano, że w 2001 roku na terenie Powiatu Niżańskiego mogło być wytwarzanych ok.258 Mg zużytych opon rocznie, z czego 180 Mg nie było przetworzonych (PPGO, 2004).

Przyjmując proporcjonalnie do liczby ludności, oszacowano, że na terenie gminy Harasiuki mogło być wytwarzanych ok. 36 Mg zużytych opon rocznie, z czego 23 Mg nie było przetworzonych.

W kraju istnieją możliwości techniczne do realizacji poszczególnych kierunków odzysku zużytych opon (np. zakłady rozdrabniające gumę i wytwarzające regranulat, cementownie przystosowane do spalania zużytych opon).

Odpadów tego typu nie zalicza się do odpadów niebezpiecznych, a stopień ich niekorzystnego oddziaływania na środowisko nie jest szczególnie duży. Jednak ze względu na wagę problemu, gospodarka oponami wycofanymi z eksploatacji podlega szczególnym uregulowaniom prawnym. Od 1 lipca 2003 roku ustawowo wprowadzono zakaz składowania na składowiskach odpadów komunalnych całych opon, a z dniem 1 lipca 2006 roku zakaz ten będzie także obowiązywał dla opon pociętych i części opon (Ustawa o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, Ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw).

Problem nielegalnego składowania opon na składowiskach odpadów komunalnych winien zostać rozwiązany w opłacie produktowej jako działanie rynkowe dla przedsiębiorców, skłaniających do zbierania i selektywnego gromadzenia zużytych opon.

Oleje odpadowe, w tym oleje smarowe lub przemysłowe, w szczególności zużyte oleje silników spalinowych i oleje przekładniowe, a także oleje hydrauliczne stanowią grupę 13. Źródłami powstawania olejów odpadowych są przemysł oraz motoryzacja.

Grupa 13 odpadów to oleje odpadowe czyli zgodnie z ustawą o odpadach to wszystkie oleje smarowe lub przemysłowe a w szczególności zużyte oleje silników spalinowych i oleje przekładniowe a także oleje smarowe, oleje do turbin i oleje hydrauliczne.

Grupa 13 dzieli się na 6 podgrup i 26 rodzajów odpadów. Utrudniona pod względem organizacyjnym i mało opłacalna zbiórka odpadów olejowych od małych i rozproszonych wytwórców. Brak w gminie systemu zbiórki odpadów rozproszonych od małych
i indywidualnych wytwórców. Odpady te najprawdopodobniej trafiają w sposób niekontrolowany do środowiska bądź do strumienia odpadów komunalnych.

Odpady oznaczone kodem 13 01 01-oleje hydrauliczne zawierające PCB oraz 13 01 09 odpady zawierające PBB oraz 13 03 01-odpadwe oleje zawierające PCB wymagają oddzielnego potraktowania. Według danych na terenie gminy produkowane są odpady
z grupy 13 w podgrupach: 13 01, 13 02, 13 03, 13 05, 13 08.

Odpad z grupy 13 jest odpadem charakterystycznym, ponieważ występuje on praktycznie
w większości podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.

Według analizy wydanych decyzji administracyjnych w gminie Ulanów w 2002 roku wytworzono ok. 0,8 Mg odpadów z grupy 13.

Zestawienie wytwórców odpadów z grupy 13 nie w pełni odzwierciedla sytuację w tym zakresie. Problem ten dotyczy szczególnie podgrup 13 02 (odpadowe oleje smarowe) i 13 01 (odpadowe oleje hydrauliczne i płyny hamulcowe).

Odpady olejowe powstające w zakładach na terenie gminy odbierane są przez firmy specjalistyczne trudniące się zbieraniem olejów przepracowanych, emulsji olejowo-wodnych, szlamów zaolejonych, prowadzące serwisy separatorów olejowych i odstojników.

Odpady olejowe poddawane są procesowi odzysku lub unieszkodliwiania w istniejących na terenie kraju instalacjach:

1. w Rafinerii Nafty Jedlicze, w Rafinerii Jasło S.A., Rafinerii Nafty Glimar S.A, Rafinerii Trzebinia S.A. – metodą rerafinacji lub krakingu termicznego,

2. w Południowych Zakłady Rafineryjne Naftopol S.A., Oddział Kędzierzyn – Koźle,
w firmie MERCAR Sp. z o.o. w Poznaniu – metodą krakingu termicznego,

3. w Przedsiębiorstwie Kruszyw Lekkich „Keramzyt” w Mszczonowie – jako dodatek spulchniający glinę przy produkcji kruszyw w miejsce tradycyjnie stosowanego oleju napędowego lub ropy naftowej.

Ilość odpadów powstających w grupie 13 wyniosła w 2001 roku ok. 0,5 Mg, co stanowi sumę odpadów powstających w przemyśle. Można oszacować (na podstawie ilości zarejestrowanych podmiotów gospodarczych), że dodatkowa ilość odpadów olejowych powstających ze źródeł rozproszonych kształtowała się w 2002 roku na poziomie 1 Mg./rok.

Zasadnicze rodzaje występujących na rynku polskim chemicznych źródeł prądu to:

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) odpadowe baterie i akumulatory zostały sklasyfikowane jako podgrupa 16 06.

W tej podgrupie wyszczególniono następujące rodzaje odpadów (16 06 Baterie
i akumulatory):

Baterie i akumulatory ołowiowe stanowią 90% całkowitej masy odpadów z tej podgrupy
i wytwarzane są głównie w transporcie. Wytwórcami odpadowych akumulatorów są podmioty gospodarcze oraz indywidualni użytkownicy samochodów.

Pozostałe 10% akumulatorów ołowiowych stanowią źródła zasilania awaryjnego instalacji elektrycznej i sygnalizacyjnej urządzeń w energetyce, telekomunikacji, górnictwie oraz źródła zasilania wózków akumulatorowych, transportowych, podnośników itp.

Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe wielkogabarytowe są wykorzystywane jako źródło prądu stałego do podtrzymywania napięcia w różnych gałęziach przemysłu. Źródła te charakteryzują się długą żywotnością – rzędu 10-12 lat.

Akumulatory niklowo-kadmowe małogabarytowe są wykorzystywane głównie w telefonach bezprzewodowych oraz komórkowych sprzedawanych w latach 1995-2000.

Baterie zawierające rtęć były stosowane w Polsce jeszcze w połowie lat 90-tych. Obecnie firmy produkujące baterie pierwotne nie stosują rtęci.

Celem gospodarki odpadami w tej grupie jest odzysk 100% akumulatorów kwasowych oraz pełna realizacja poziomu odzysku i recyklingu pozostałych, zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 roku (Dz. U. Nr 69 poz. 719). Obowiązek ww. rozporządzenia został nałożony na podmioty wprowadzające je na rynek, a egzekwowany przy zastosowaniu opłaty produktowej.

Ilość zużytych akumulatorów ołowiowych oszacowano na podstawie ilości zarejestrowanych samochodów osobowych i ciężarowych, przy przyjęciu następujących założeń [WPGO, 2003]:

a) średnia waga akumulatora (wraz z elektrolitem) samochodu osobowego – 12 kg,

b) średnia waga akumulatora do samochodów ciężarowych, autobusów i ciągników siodłowych przy uwzględnieniu różnej ilości akumulatorów w pojeździe – 34 kg,

Oszacowano (PPGO, 2004), że w powiecie Niżańskim w roku 2001 wytworzono około
175 Mg zużytych akumulatorów ołowiowych wraz z elektrolitem. Przyjmując za podstawę szacunkowy udział ludności powiatu wielkość wytworzonych odpadów akumulatorowych
w gminie Ulanów wynosi ok. 25 Mg złomu akumulatorowego.

Poza akumulatorami ołowiowymi używanymi w środkach transportu, akumulatory używane są również jako stacjonarne źródła prądu. Średnio przyjmuje się, że z ich wymiany powstaje ok. 10% złomu ze środków transportu, czyli w gminie Ulanów – około 3 ton.

Reasumując można szacować, że gminie Ulanów w roku 2002 wytworzono około
29 Mg zużytych akumulatorów ołowiowych wraz z elektrolitem.

Przerób odpadów akumulatorowych przeprowadzany jest poza terenem województwa podkarpackiego, a mianowicie w przedsiębiorstwie „Orzeł Biały” S.A. w Bytomiu
oraz w zakładzie „Baterpol” Sp. z o.o. w Świętochłowicach. Obie firmy posiadają sieć zbierania zużytych akumulatorów oraz pośredniczą w wyposażeniu odbiorców
w kwasoodporne pojemniki do transportu akumulatorów.

Elektrolit z baterii i akumulatorów ołowiowych unieszkodliwiany jest łącznie
z akumulatorami i nie stanowi problemu. Przerabiany jest w instalacji firmy „Orzeł Biały” S.A. w Bytomiu.

Ze względu na fakt bardzo dużego rozproszenia miejsc powstawania zużytych akumulatorów i baterii najbardziej istotnym czynnikiem determinującym gospodarkę tymi odpadami jest ich odzysk z rynku.

Aktualnie zbieranie baterii pierwotnych i wtórnych funkcjonuje w kraju bardzo słabo, właściwie w sposób incydentalny (szkoły, gminy). Baterie cynkowo-węglowe przerabiane są w firmie „Recykling- Bolesław” Sp. z o.o. w Bukownie. Wprowadzający na rynek baterie
i akumulatory małogabarytowe wolą wpłacać opłatę produktową niż podejmować działania
w zakresie zbierania i recyklingu.

Pozytywnym przykładem działań porządkujących gospodarkę zużytymi bateriami
i akumulatorami jest polski dystrybutor aparatów komórkowych Nokia, który zorganizował 40 punktów zbiórki poprzez punkty serwisowe oraz prowadzi negocjacje związane
z rozpoczęciem recyklingu tych odpadów.

Gospodarkę bateriami i akumulatorami powinna wspomóc organizacja odzysku REBA, która powstała w Warszawie.

Baterie i akumulatory Ni-Cd występują w postaci wielkogabarytowej i małogabarytowej.

Zużyte akumulatory wielkogabarytowe przerabiane są poza terenem województwa. Odnośnie akumulatorów Ni-Cd małogabarytowych, w kraju brak było dotychczas jakichkolwiek działań zarówno w zakresie ich zbierania jak i przerobu; niewielkie ilości tych akumulatorów
(w 2001 r. – 2 tony) zostały przerobione w MarCo Ltd. W krajach Unii Europejskiej odpady te przerabiane są technikami pirolitycznymi w firmach SNAM we Francji i SNAFT
w Szwecji.

Ilość akumulatorów Ni-Cd przechodząca do odpadów w skali roku, oszacowana na podstawie wskaźników zawartych w WPGO (2003). Ilość akumulatorów wprowadzonych w okresie powojennym na rynek wynosiła w Polsce 2000 ton w skali roku. Przyjmując, że w gminie Ulanów skoncentrowane jest ok. 0,01% produkcji przemysłowej kraju (na podstawie danych produkcji przemysłowej sprzedanej; GUS, 2002) oszacowano, że ilość akumulatorów Ni-Cd wielkogabarytowych w gminie Ulanów wynosi 0,3 Mg.

W roku 1996 wprowadzono na rynek 314 ton akumulatorów małogabarytowych oraz około 700 tys. sztuk akumulatorów w telefonach bezprzewodowych i komórkowych, czyli dodatkowo około 70 Mg – razem 384 Mg. Biorąc pod uwagę, że gminę Ulanów zamieszkuje ok. 0,022 % ludności kraju, można szacować, że w najbliższych latach będzie wytwarzane około 0,15 Mg zużytych akumulatorów małogabarytowych.

Sprzęt elektryczny i elektroniczny jest głównie wykonany z tworzyw sztucznych (często
z zawartością środków zmniejszających palność) i metali, a w mniejszej ilości ze szkła
i papieru. Materiały, tj. metale i tworzywa sztuczne, mogą stwarzać zagrożenie dla środowiska, w tym ludzi, wynikające z wchłaniania szkodliwych substancji, wytwarzanych podczas aktualnie stosowanych metod postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym
i elektronicznym.

Głównym sposobem postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym jest składowanie. Obecnie szacuje się, że ok. 90% zużytego sprzętu elektrycznego
i elektronicznego jest lokowane na składowiskach komunalnych bez prowadzenia wstępnej segregacji.

Głównym powodem wydzielenia odpadów elektrycznych i elektronicznych ze strumienia odpadów komunalnych jest udział w złomowanym sprzęcie elektrycznym
i elektronicznym metali ciężkich (ołowiu, kadmu, arsenu, chromu i niklu).

Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne generalnie pochodzą z dwóch źródeł: gospodarstw domowych oraz obiektów infrastrukturalnych.

Na terenie gminy Ulanów nie prowadzi się zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego
i elektronicznego, brak także danych statystycznych na temat ilości powstających odpadów elektrycznych i elektronicznych oraz ilości sprzętu przekazanego do recyklingu
w specjalistycznych firmach.

Na podstawie danych zawartych w pracy pt. „Krajowy system zbiórki i utylizacji wycofywanych z eksploatacji urządzeń elektrycznych i elektronicznych” (IMBiGS, 2002)
w zakresie szacunków ilości powstającego w gospodarstwach domowych zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, przyjmując 2 kg/M/rok obliczono, że w gminie Ulanów wytworzono w postaci złomu z zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego na poziomie ok. 15 Mg/rok

Azbest znajduje się w płytach azbestowo-cementowych falistych i płytach prasowanych płaskich (ok.13% zawartości azbestu) Płyty faliste stosowane były najczęściej do pokryć dachowych natomiast płyty płaskie stosowano w chłodniach kominowych lub do produkcji ścian osłonowych w budownictwie ogólnym i przemysłowym. Płyty płaskie jako płyty „karo” (o wymiarach 400x400) były stosowane na pokrycia dachowe lub elewacje.

Rury azbestowo-cementowe wysokociśnieniowe i kanalizacyjne są stosowane często również jako przewody wentylacyjne i dymowo-spalinowe (zawartość azbestu ok. 22%). Azbest stosowany był również w elektrociepłowniach i elektrowniach: w obmurzach kotłów, a także w uszczelnieniach urządzeń poddanych wysokiej temperaturze, w zaworach, wymiennikach ciepła, w izolacji tras ciepłowniczych.

Azbest został uznany jako czynnik rakotwórczy. Chorobotwórcze działanie azbestu powstaje w wyniku wdychania włókien azbestu, zawieszonych w powietrzu, np. w trakcie prac demontażowych płyt elewacyjnych, podczas szlifowania wyrobów, cięcia, łamania. Z uwagi na swoje własności odpady zawierające azbest zaklasyfikowane są jako odpady niebezpieczne.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów odpady zawierające azbest klasyfikowane są następująco:

· 10 13 09* odpady zawierające azbest z produkcji elementów cementowoazbestowych

· 15 01 11* opakowania z metali zawierające niebezpieczne , porowate elementy wzmocnienia konstrukcyjnego (np. azbest) włącznie z pustymi pojemnikami ciśnieniowymi,

Zasady postępowania z odpadami zawierającymi azbest reguluje ustawa o odpadach, ustawa „Prawo ochrony środowiska”, ustawa o zakazie stosowania wyrobów azbestowych
oraz m.in. rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 71, poz. 649 z 02.04.2004 r.).

„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, przyjęty przez Radę Ministrów dnia 14 maja 2002 roku zakłada, oczyszczenie do 2032 roku terytorium Polski z azbestu i usunięcie stosowanych od wielu lat wyrobów azbestowych.

Jedyną metodą unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest jest ich składowanie.

· opracowywanie programów usuwania wyrobów zawierających azbest na poziomie wojewódzkim, powiatowym i gminnym,

· rozpowszechnienie informacji dotyczących zagrożeń powodowanych przez azbest,

· monitoring powietrza w szczególnie zagrożonych miejscach publicznych oraz oczyszczanie takich miejsc,

· monitoring usuwania oraz prawidłowego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest.

W województwie podkarpackim zbilansowane wielkości wytworzonych odpadów azbestowych szacuje się na ok. 60260 Mg [WPGO, 2003]. Oszacowano (PPGO, 2004),
że ilość zabudowanych odpadów azbestowych w powiecie Niżańskim wynosi 27,5 tys. Mg odpadów azbestowych, czyli w gminie Ulanów ok. 3,7 tys. Mg odpadów azbestowych. Programu likwidacji azbestu realizowany będzie w ramach Wojewódzkiego programu Likwidacji Azbestu.

PCB czyli polichlorowane bifenyle (polichlorowane dwufenyle) były szeroko stosowane jako: podstawowe składniki cieczy izolacyjnych do napełniania transformatorów i kondensatorów, płyny hydrauliczne, dodatki do farb i lakierów, plastyfikatory do tworzyw sztucznych, środki konserwujące i impregnujące. Zgodnie z obowiązującymi przepisami całkowite wyeliminowanie PCB ze środowiska ma nastąpić do 30 czerwca 2010 roku.

Na mocy rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 24.06.2002 roku (Dz. U. Nr 96
poz. 860) podmioty gospodarcze zobligowane były do przeprowadzenia inwentaryzacji urządzeń zawierających PCB (eksploatowanych i wycofanych z eksploatacji) oraz odpadów PCB w terminie do 31.12.2002 roku i przedłożenia informacji o wynikach inwentaryzacji Wojewodzie.

W ramach prowadzonej ankietyzacji podmiotów gospodarczych oraz informacji uzyskanych w urzędach gmin nie uzyskano danych odnośnie występowania na terenie gminy urządzeń zawierających PCB ani o magazynowanych odpadach tych substancji.

Szacuje się, że unieszkodliwieniu i dekontaminacji podlegać będzie w Polsce ok. 250 tys. sztuk kondensatorów oraz ok. 1000 sztuk transformatorów. Przy założeniu, że średnia masa kondensatora wynosi 0,03 Mg, a masa płynu eksploatacyjnego w transformatorze małej mocy wynosi średnio 0,8 Mg, ilość odpadów przeznaczona do unieszkodliwienia wyniesie odpowiednio:

Dodatkowo szacuje się, że w wyniku dekontaminacji innych urządzeń energetycznych (m.in. kable olejowe, wyłączniki) powstanie ok. 1 000 Mg płynów usuniętych z urządzeń oraz 2000 Mg płynów z procesu ich dekontaminacji.

Łączna ilość odpadów z PCB wymagających unieszkodliwienia do 2010 r. w skali kraju wyniesie więc ok. 13 500 Mg. Biorąc pod uwagę udział produkcji przemysłowej gminy można oszacować, że w gminie Ulanów ilość odpadów z PCB wymagających unieszkodliwienia do 2010 roku wynosić będzie ok.0,75 Mg.

W kraju nie ma aktualnie instalacji dla bezpiecznego niszczenia kondensatorów zawierających PCB. Kondensatory zawierające PCB unieszkodliwiane są jedynie
w instalacjach zagranicznych. Odbiór i przekazywanie do zniszczenia za granica kondensatorów z PCB realizowane jest przez dwie firmy:

a) POFRABAT w Warszawie (firma posiada oddział w Katowicach) do termicznego unieszkodliwiania firmie francuskiej TREDI kontrolowanej przez rząd francuski,

b) INTEREKO w Opolu przekazuje kondensatory z PCB do Belgii, gdzie w instalacjach firmy INDAVER prowadzi się ich termiczne unieszkodliwianie.

Termiczne unieszkodliwianie płynów zawierających PCB pochodzących z transformatorów i innych urządzeń elektroenergetycznych oraz ich dekontaminacja realizowana jest w dwóch krajowych instalacja zlokalizowanych w:

Dekontaminacja urządzeń z PCB realizowana jest przez Przedsiębiorstwo Usług Specjalistycznych i Projektowych CHEMEKO we Włocławku.

Pestycydy są chemicznymi środkami ochrony roślin i środkami chroniącymi żywność lub człowieka przed szkodnikami. Zgodnie z katalogiem odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206
z 2001 r.) odpadom pestycydowym nadano następujące kody:

· 02 01 08 Odpady agrochemikaliów zawierające substancje niebezpieczne, w tym środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne),

· 07 04 80 Przeterminowane środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne),

· 15 01 10 Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy toksyczności – bardzo toksyczne i toksyczne),

· 20 01 19 Środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne, np. herbicydy, insektycydy).

· przeterminowanych preparatów, które zostały wycofane z obrotu i zdeponowano
w mogilnikach lub magazynach środków ochrony roślin,

Zagrożeniem dla środowiska ze strony odpadów pestycydowych jest możliwość rozszczelnienia się miejsc ich deponowania, w wyniku czego substancje te mogą przedostać się do gleby, wód powierzchniowych i podziemnych.

Na podstawie bieżącej podaży rynkowej środków ochrony roślin i ich wysokich cen szacuje się, że obecnie przeterminowaniu ulegają niewielkie ich ilości. Powstają natomiast odpady opakowaniowe, które zgodnie z ustawą o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 roku (Dz. U. Nr 63, poz.638) powinny trafić do producenta lub importera. Zgodnie z ustawą są oni zobowiązani do posiadania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych, w tym niebezpiecznych
(15 01 10*) oraz ich odbioru na własny koszt. Powinno to prowadzić do przechwycenia tego rodzaju odpadów, których system zbierania oparty będzie o punkty sprzedaży.

Aktualnie na terenie Gminy Ulanów nie ma obiektów gromadzących przeterminowane środki ochrony roślin (mogilniki).

W zakładach przemysłowych oraz w gospodarstwach domowych wytwarzane są różnego rodzaje odpady farb i lakierów. Szacuje się, że na terenie gminy Ulanów mogło być wytworzonych ok. 0,03 Mg odpadów farb i lakierów (proporcjonalnie do ilości wytworzonych odpadów w województwie podkarpackiego).

Jednym z pierwszoplanowych zadań inwestycyjnych jakie należy wykonać na terenie Gminy i Miasta Ulanów jest budowa zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych i sieci kanalizacyjnej.

Na terenie tutejszej Gminy wywóz nieczystości płynnych od odbiorców posiadających szamba prowadzony jest przez ZUK w Ulanowie wozem asenizacyjnym na oczyszczalnię ścieków. Po skanalizowaniu całej gminy przepustowość oczyszczalni wynosząca Qmax d = 750 m³/dredzie zdecydowanie wystarczająca do przyjęcia wszystkich ścieków, obecnie przyjmowane jest np. 300 m³/d. Aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie gospodarki ściekami należy na bieżąco kontrolować stan techniczny oczyszczalni oraz eksploatować ją zgodnie z posiadaną instrukcją obsługi i eksploatacji.

Mając na względzie powyższe (do czasu zakończenia skanalizowania całej Gminy) celowym wydaje się zakup samochodu asenizacyjnego dla Zakładu Usług Komunalnych w Ulanowie. Samochód ten wykorzystywać można także do dowozu nieczystości z oddalonych wsi i przysiółków.

III. Program zbiórki, zagospodarowania odpadów oraz składowania odpadów komunalnych dla Gminy i Miasta Ulanów.

Wprowadzenie optymalnych rozwiązań gospodarką odpadami napotyka na szereg trudności między innymi: ekonomicznych, organizacyjnych, technicznych i technologicznych.

Obecnie pierwszoplanowe znaczenie mają czynniki ekonomiczne i organizacyjne. Przy ograniczonych środkach przeznaczonych przez samorządy jak i budżet centralny na cele ekologiczne, stworzenie racjonalnego systemu gospodarki odpadami stanowi poważy problem. Ograniczenia techniczne i technologiczne z powodu względnej dostępności technik i technologii krajowych jak i zagranicznych nie stanowią dziś poważnego problemu.

Z dniem 1 października 2001 roku weszły w życie ustawy: o odpadach, o opakowaniach i odpadach z opakowań i o obowiązkach przedsiębiorstw w zakresie gospodarki niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej.

Ustawy te wprowadziły możliwość korzystania ze środków pochodzących z opłaty produktowej oraz depozytowej przedsiębiorstw ale tylko dla jednostek, prowadzących recykling odpadów.

Dlatego też niezbędne we wszystkich wariantach przyjęto prowadzenie segregacji odpadów „źródła”. O tym, które składniki odpadów powinny być objęte systemem segregacji decydować będą możliwości ich zagospodarowania i opłacalność ich sprzedaży.

- poprzez sortowanie i wydzielanie ze zmieszanych odpadów poszczególnych składników.

Przyjmuje się na ogół, że selekcja gromadzonych odpadów użytkowych ma większe szanse realizacji w małych i średnich jednostkach osadniczych, natomiast sortowanie w dużych.

Dlatego też proponuje zastosować się we wszystkich wariantach pierwszą metodę odzysku odpadów.

Należy stwierdzić, że obecnie prowadzony system gromadzenia odpadów prowadzi do dużego marnotrawstwa użytecznych składników odpadów.

- zmniejszenia ilości odpadów wywożonych i składowanych na wysypisku przez co zwiększy się czas jego eksploatacji,

Selektywne gromadzenie odpadów, powinno być poprzedzone akcją uświadamiającą i informującą społeczeństwo o celowości takiego gromadzenia odpadów.

Należy wykorzystać do takiego celu środki masowego przekazu, wydrukować plakaty, foldery, instrukcje. W akcję uświadamiającą należy włączyć dzieci i młodzież szkolną, prowadząc zajęcia, pogadanki w szkołach i przedszkolach.

Następnym elementem, który ma znaczny wpływ na koszty związane z gospodarką odpadami jest wywóz odpadów, ich ilość i jakość sprzętu do wywozu odpadów.

Powyższe zagadnienie zostaje szerzej omówione podczas przedstawiania wariantów gospodarki odpadami na terenie Gminy i Miasta Ulanów.

Przez cały okres wdrażania i funkcjonowania systemu należy prowadzić ewidencję wytwarzających odpadów jak i ewidencje wywożonych odpadów. Ewidencja ta pozwoli na dokładne dokonanie kalkulacji kosztów wywozu i wyceny usług wywozu odpadów.

Z uwagi na to, że obecnie istniejące wysypisko odpadów zapełnione jest w 70 % i zostało zamknięte, koniecznym staje się budowa nowego wysypiska lub modernizacji „starego” w myśl obowiązujących przepisów w jak najkrótszym czasie. Ze względu na znaczne koszty budowy wysypiska odpadów należy, czy nie celowym byłaby wspólna budowa takiego wysypiska dla kilku gmin. Decyzja powyższa należy jednak do władz gminnych. W „Strategii Rozwoju Gminy Ulanów” opracowanej w listopadzie 1999 roku, ujęta została budowa wysypiska odpadów komunalnych jako udział w budowie międzygminnego wysypiska śmieci w latach od 2000r. do 2006r. Planowane źródła finansowania środki własne gmin oraz dotacje i środki pomocnicze. Obecnie odpady komunalne są wywożone na składowisko odpadów do sąsiedniej gminy Krzeszów wybudowane zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami.

Wariant ten obejmuje segregacje odpadów bezpośrednio przez wytwórcę odpadów i u wytwórcy odpadów.

Odbiór posegregowanych odpadów następuje u wytwórcy odpadów przez wyspecjalizowaną jednostkę i wywożony na składowisko odpadów komunalnych ZZO Sigiełki

III.2.1. Opis technologiczny, wyposażenia technicznego, zapotrzebowania terenu i mediów, wymagania infrastruktury i szacunek kosztów.

Podstawowym wyposażeniem technicznym takiego sposobu gromadzenia odpadów są pojemniki np. SM -110 i PA 1,1 m³ oraz worki foliowe 60-cio litrowe do gromadzenia:

Przyjmując, że każde gospodarstwo powinno być wyposażone w co najmniej jeden pojemnik, na terenie Gminy i Miasta Ulanów powinno być 1693 sztuk pojemników SM-110, natomiast w budynkach użyteczności publicznej i obsługi ludności 14 pojemników o pojemności 1,1 m³.

Pojemniki powinny charakteryzować się trwałością użytkowania, estetyką, umożliwiać łatwy rozładunek, posiadać zamykaną klapę jako zabezpieczenie przed uciążliwością dla środowiska.

Worki foliowe w liczbie 4 szt. (miesięcznie) na gospodarstwo powinny być różnokolorowe, każdy kolor dla odpowiedniego odpadu do odzysku.

Na workach można także dokonać odpowiednich nadruków, szczególnie w początkowej fazie prowadzenia segregacji. Jak wynika z praktyki gmin, które wprowadziły ten sposób segregacji worki powinny posiadać odpowiedni kolor lecz umożliwiający określenie prawidłowości dokonanej segregacji, przez służby komunalne dokonujące odbioru.

Gospodarkę w zakresie odpadów pozostałych (zmieszanych) prowadzić będzie Zakład Gospodarki Komunalnej w Krzeszowie. Odpady zmieszane odbierane będą według ustalonego harmonogramu i przekazywane na ZZO Igiełki. Obsługę gminy Ulanów w zakresie gospodarki odpadami zmieszanymi prowadzić będzie Zakład Gospodarki Komunalnej w Krzeszowie.

Odpady zagęszczone transportowane będą na składowisko odpadów komunalnych ZZO Sigiełki.

W śmieciarce istnieje możliwość ręcznego sterowania płytą zgniotu. Śmieciarka ta po otwarciu klapy tylnej może służyć do zbierania posegregowanych odpadów w workach. Po napełnieniu śmieciarki i zamknięciu klapy tylnej, posegregowane odpady odwożone zostaną do składowisko odpadów komunalnych ZZO Nisko - Sigiełki, gdzie będą składowane i przygotowywane do sprzedaży.

Okresowo prowadzona będzie zbiórka odpadów wielkogabarytowych. Zebrane odpady wielkogabarytowe będą okresowo zbierane (np. 4 razy w roku) przed przedsiębiorcę wybranego w drodze przetargu. Odzysk surowców ze zbiórki prowadzony będzie w instalacji poza terenem gminy.

Utworzony zostanie na terenie gminy Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych; do tego celu wymagane będzie wskazanie miejsca dogodnego dla przekazania odpadów niebezpiecznych dla wszystkich mieszkańców gminy pomieszczenia do gromadzenia wszelakich odpadów niebezpiecznych, generowanych w strumieniu odpadów komunalnych. Zgodnie z KPGO (2002) wskazane miejsce winno być umieszczone
w planie zagospodarowania przestrzennego jako miejsce dla gromadzenia odpadów. Pomieszczenie to winno być przystosowane do przyjęcia różnych rodzajów odpadów niebezpiecznych (zgodnie z odpowiednim kodem odpadów). GPZON przewidziany jest do nieodpłatnego odbioru odpadów niebezpiecznych od mieszkańców gminy, jednakże w GPZON mogą być jednocześnie odpłatnie odbierane odpady niebezpieczne z małych przedsiębiorstw, które nie mogą zawrzeć umów na odbiór odpadów niebezpiecznych ze względu na małą ilość odpadów wytwarzanych w zakładzie lub oczekują na zawarcie tych umów. Ponadto zostać podjęte działania informacyjne jednostek specjalistycznych (aptek, stacji paliw, warsztatów itp.) w zakresie nieodpłatnego przekazywania odpadów niebezpiecznych przez mieszkańców. Obsługę przed podmiot gospodarczy wybrany
w drodze przetargu. Okresowo będzie organizowana (np. 4 razy w roku) zbiórkę odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych przez Mobilny Pojazd Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych.

Na rynku obecnie znajduje się wiele firm oferujących środki techniczne do zbiórki i przetwarzania odpadów.

- Biuro Techniczno-Handlowe ABRYS Sp. z o.o. 60-401 Poznań, ul. Wiślana 46,

- EKO CEL – Polska Sp. z o.o., 84-100 Puck, ul. Kmdr. E. Szystowskiego 10,

- Biuro Techniczno – Handlowe ABRYS Sp. z o.o., 60-401 Poznań, ul. Wiślana 46,

- Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe „MET BUD” s.c., 08-405 Gończyce,

- EKO CEL – Polska Sp. z o.o., 84-100 Puck, ul. Kmdr. E. Szystowskiego 10,

Na terenie Gminy i miasta Ulanów nie ma dużych zakładów przemysłowych, centrów handlowych, z których to gmina mogłaby czerpać dochody. Gmina ta jest typowo rolniczą o stosunkowo niewielkim budżecie rocznym.

Wprowadzenie środków technicznych wskazanych w wariancie I, łączy się ze znacznymi wydatkami środków finansowych, dlatego też w niniejszym wariancie proponuję modyfikacje wariantu I.

W gminie Ulanów zostanie rozwinięty selektywny system zbiórki odpadów „źródła” z wydzieleniem worków lub pojemników w liczbie 4 szt. w celu gromadzenia surowców wtórnych jak w wariancie I. Odbiór surowców wtórnych odbywać się będzie według ustalonego harmonogramu. Wyselekcjonowane surowce wtórne w Gminnym Punkcie Selektywnego Gromadzenia Odpadów – GPSGO (lub w przypadku braku GPSGO wywóz odpadów wyselekcjonowanych do ZGK w Sigiełkach będą odbierane i sprzedawane przez ZGK w Krzeszowie. Obsługę w zakresie gospodarowania odpadami (dostarczanie worków, opróżnianie pojemników, odbiór i sprzedaż surowców wtórnych) prowadzić będzie ZGK w Krzeszowie. Odpady selektywnie zbierane w workach lub pojemnikach do selektywnego gromadzenia odpadów winny być odbierane od mieszkańców nieodpłatnie lub z opłatą zmniejszoną.

Odpady zmieszane odbierane będą według ustalonego harmonogramu
i przekazywane na ZZO Sigiełki”. obsługę gminy Ulanów w zakresie gospodarki odpadami zmieszanymi prowadzić będzie ZUK w Krzeszowie.

Okresowo prowadzona będzie zbiórka odpadów wielkogabarytowych; zebrane odpady wielkogabarytowe będą okresowo zbierane (np. 4 razy w roku). odzysk surowców ze zbiórki prowadzony będzie w instalacji poza terenem gminy (np. w ZZO Sigiełki). Obsługę gminy Ulanów w zakresie zbierania odpadów wielkogabarytowymi prowadzić będzie ZGK w Krzeszowie.

Obsługa na terenie gminy Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych. Obsługę GPZON może prowadzić będzie ZGK w Krzeszowie. Okresowo będzie organizowana (np. 4 razy w roku) zbiórkę odpadów niebezpiecznych.

III.3.1. Opis technologiczny, wyposażenia technicznego, zapotrzebowania terenu i mediów, wymagania infrastruktury i szacunek kosztów.

Podstawowym wyposażeniem technicznym takiego sposobu gromadzenia odpadów są kontenery KP-7, stojaki na worki foliowe 120 l do gromadzenia odpadów nie posegregowanych oraz worki foliowe 60-cio litrowe do gromadzenia:

Przyjmując, że każde gospodarstwo powinno być wyposażone w co najmniej jeden worek foliowy 120 l ma terenie Gminy i Miasta Ulanów powinno być 1693 worków, natomiast w budynkach użyteczności publicznej i obsługi ludności pojemników KP-7 o pojemności 7 m³ – 5 sztuk.

Pojemniki jak i stojaki na worki foliowe powinny charakteryzować się trwałością użytkowania, estetyką, umożliwiać łatwy rozładunek, posiadać zamykaną klapę jako zabezpieczenie przed uciążliwością dla środowiska.

Worki foliowe w liczbie 4 szt. (miesięcznie) na gospodarstwo winno być różnokolorowe, każdy kolor dla odpowiedniego odpadu do odzysku.

W celu odbioru odpadów od odbiorcy i przewiezienie ich na wysypisko śmieci, konieczne są środki transportu.

Najtańszym środkiem transportu odpadów będzie wykorzystanie odpowiednio uszczelnionej i zadaszonej przyczepy ciągnikowej. Odpady nie posegregowane transportowane będą na wysypisko śmieci, natomiast posegregowane odpady w workach do stacji pośredniej. Stacja pośrednia jak w wariancie I. W wariancie tym nie otrzymamy zagęszczenia powstających odpadów.

Wykaz firm oferujących środki techniczne do zbiórki i przetwarzania odpadów podobny jak w wariancie I.

Wariant ten obejmuje także segregację odpadów przez wytwórcę. Natomiast odbiór posegregowanych odpadów odbywał się będzie przez wyspecjalizowane jednostki na wiejskich punktach gromadzenia odpadów. Odpady transportowane są przez wytwórców własnym środkiem transportu na teren wiejskiego punktu gromadzenia odpadów gdzie są segregowane przez wytwórców. Na terenie gminy Ulanów istniały wiejskie punkty gromadzenia odpadów, jednak ze względu na zły stan techniczny trzy zostały zlikwidowane w miejscowościach: Wólka Tanewska, Borki, Kurzyna Średnia. Pozostałe jeszcze funkcjonują. Ażeby wykorzystać przy obecnym wariancie wszystkie WPGO należy w pierwszej kolejności przeprowadzić ich generalny remont oraz dostosować do aktualnie obowiązujących przepisów, co leży w gestii gminy. Można również rozważyć możliwość budowy zupełnie nowych punktów, również w innych miejscowościach.

Przyjęto, że jeden punkt gromadzenia odpadów powinien przypadać na około 700 mieszkańców, przy czym odległość punktu od zabudowań nie powinna zniechęcać wytwórców do transportu odpadów do punktu.

Na terenie Gminy i Miasta Ulanów należy utworzyć ilość 12 wiejskich punktów gromadzenia odpadów.

III.4.1. Opis technologiczny, wyposażenia technicznego, zaopatrzenia terenu i mediów, wymagania infrastruktury i szacunek kosztów.

Wiejskie punkty gromadzenia odpadów należy zlokalizować na terenach będących własnością Gminy i Miasta Ulanów.

Place punktów powinny mieć wymiary 20 m x 20 m, być utwardzone i ogrodzone siatką z trzech stron.

- pojemniki typu IGLOO o pojemności 2,5 m³ w ilości 24 szt. służące do selektywnej

Każdy pojemnik będzie innego koloru odpowiedniego do odzyskiwanego materiału.

Odbiór odpadów z wiejskich punktów gromadzenia odpadów dokonywać będzie wyspecjalizowana jednostka.

W budynkach użyteczności publicznej i obsługi ludności proponuje się wyposażenie w pojemniki o pojemnościach 3,5 m³ w liczbie 12 szt. Podobnie jak przy środkach transportu w wariancie I, producenci oferują szeroką gamę pojazdów o różnych cechach.

Wydaje się, że obecnie najlepszym (główne kryterium cena) dla wariantu II, oferowanym na rynku jest samochód SMW-23 do współpracy z kontenerami o pojemności 3,5 m³ do 7 m³ i o ładowności do 4,7 t.

Nie segregowane odpady w kontenerze transportowane będą na wysypisko odpadów. Natomiast odpady z pojemników transportowane będą do stacji pośredniej, gdzie zostaną przygotowane do wysyłki i sprzedaży.

Do opróżniania pojemników oraz transportu posegregowanych odpadów można wykorzystać ciągnik rolniczy z zamontowanym specjalnie żurawiem oraz przyczepę ciągnikową.

W wariancie tym nie otrzymamy zagęszczenia odpadów podczas transportu. Wyposażenie stacji pośredniej jak w wariancie I.

Zakup pojemników typu IGLOO o pojemności 2,5m³ (cena 1 szt. 2200 zł) 105 600 zł

Budowa miejskich punktów gromadzenia odpadów ( 1 punkt – 1700 zł) 20 400 zł

Wykaz firm oferujących środki techniczne do realizacji, zbiórki odpadów przedstawionym w niniejszym wariancie:

- EKOTECH S.C., 37-500 Jarosław, ul. Grunwaldzka 4/2, tel. (0-16) 621-77-04.

- Moto Plast, 38-404 Krosno, ul. ST. Wyspiańskiego 55, tel. (0-13) 436-55-26.

- EKO CEL – Polska Sp. z o.o., 84-100 Puck, ul. Kmdr. E. Szystowskiego 10,

IV. Ocena skuteczności poszczególnych wariantów i wybór optymalnego systemu zbiórki i zagospodarowania odpadów komunalnych na terenie Gminy i Miasta Ulanów.

Dokonując oceny wariantu I, wariantu IA i wariantu II, systemu zbiórki odpadów na terenie Gminy i Miasta Ulanów posłużono się następującymi kryteriami:

Porównując warianty pod względem nakładów inwestycyjnych należy stwierdzić, że wariant II wymaga większych nakładów inwestycyjnych, natomiast wariant IA najmniejszych.

Drugim czynnikiem oceny poszczególnych wariantów jest ich akceptowalność przez społeczeństwo.

Wydaje się, że wariant I jak i IA będzie znacznie łatwiejszy do realizacji. Znaczna część mieszkańców Gminy i Miasta Ulanów nie posiada własnych środków transportu, którymi należałoby dostarczyć odpady do wiejskich punktów gromadzenia odpadów. Należy zwrócić uwagę na świadomość ekologiczną społeczeństwa gminy Ulanów (nie zawsze zbyt wysoką), w wariancie II tracimy możliwości kontroli prawidłowości segregacji odpadów.

Wiejskie punkty gromadzenia odpadów, będą oddalone w pewnej odległości od zabudowań. Istniej potencjalna możliwość kradzieży, dewastacji znajdującego się tam wyposażenia technicznego.

Dlatego też wariant I i IA będzie łatwiej akceptowany przez społeczeństwo Gminy.

Lokalizacja pojemników w wariancie I i IA nie napotka na sprzeciw społeczny. Każdy mieszkaniec Gminy, ustawi pojemnik 110 l lub worek foliowy wg własnych potrzeb. Odbiór odpadów z pojemników lub worków 120 l oraz odpadów posegregowanych w workach (60l) odbywać się będzie zgodnie z ustalonym wcześniej harmonogramem, bądź na indywidualne życzenie wytwórcy.

W wariancie II, lokalizacja wiejskich punktów gromadzenia odpadów może napotkać na opory społeczne.

Jak wynika z powyższego zdecydowanie lepszymi okazały się sposoby gromadzenia oraz transport odpadów zaproponowany w wariancie I i wariancie IA.

Z przyczyn ekonomicznych proponuje rozpoczęcie zbiórki odpadów zgodnie z założeniami przedstawionymi w wariancie IA.

V. Finansowanie wariantu IA, organizacji zbiórki odpadów na terenie Gminy i Miasta Ulanów.

Finansowanie przedsięwzięcia w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi może odbywać się z następujących środków:

Dotacje do w/w przedsięwzięcia można uzyskać z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska. Procedura związana z uzyskaniem środków finansowych wymaga przedstawienia wniosku, zawierającego szczegółowy plan przedsięwzięcia, udokumentowanie posiadanych środków finansowych na dany cel.

Innym źródłem pozyskania środków finansowych do realizacji programu gospodarki odpadami jest program operacyjny SAPARD dla Polski ze szczególnym uwzględnieniem zarządzania i rozwoju infrastruktury wiejskiej.

Program przewiduje możliwość otrzymania dotacji na organizacje gospodarki odpadami w Gminie.

- poziom pomocy – do 50% wartości kosztorysowej inwestycji z możliwością podniesienia dotacji do 75 %,

- kryteria wyboru projektu: przedstawiona dokumentacja zadania, wielkość zadania dostosowana do bieżących potrzeb, udział zadania w uatrakcyjnieniu obszaru objętego projektem.

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa została powołana do pełnienia funkcji instytucji wdrażającej program SAPARD.

Środki finansowe można pozyskać także z Małopolskiego Programu Rozwoju Wsi i Rolnictwa. Biuro Programu mieści się przy Agencji Rozwoju Regionu Krakowskiego w Krakowie, ul. Kortylewskiego 11.

W/w Banki posiadają swoje delegatury w warszawie i tam należy składać wnioski kredytowe.

Obecnie najczęściej stosowanym systemem zarządzania gospodarką odpadami na terenach Gmin, jest powierzenie tego zadania Zakładom Usług Komunalnych.

- eksploatacją oczyszczalni ścieków oraz urządzeń służących do ich odprowadzania (sieć kanalizacyjna),

- eksploatacją ujęcia wody oraz urządzeń służących do jej pobierania i rozprowadzania (sieć wodociągowa),

Na terenie Gminy i Miasta Ulanów nie ma racjonalnych przesłanek aby tworzyć osobną jednostkę np. „Spółkę Odpadową”, zajmującą się tylko gospodarką odpadami.

Należy dążyć do pełnego i wszechstronnego wykorzystania struktur Zakładu Usług Komunalnych.

- nie może zaciągnąć kredytów i pożyczek na rozwój infrastruktury i podnoszenia jakości usług,

- nie dokonuje się amortyzacji środków trwałych, co ogranicza możliwości odtwarzania składników majątkowych,

- nie może prowadzić samodzielnie działalności inwestycyjnych, z uwagi na finansowanie całości żądań z budżetu Gminy,

- ma obowiązek odprowadzenia do budżetu Gminy nadwyżki przychodu z danego roku, co uniemożliwia gromadzenia środków na własny rozwój.

Takie składniki odpadów komunalnych jak papier, szkło, tworzywa sztuczne, metale żelazne i nieżelazne mogą być odzyskiwane i poddane dalszej przeróbce i wykorzystaniu.

Zakładami przetwarzającymi największe ilości składników odpadów komunalnych są huty, zakłady żelaza i metali nieżelaznych, zakłady papiernicze i celulozowe oraz huty szkła.

Istnieją także mała zakłady zajmujące się przetwórstwem takich składników jak szkło, tworzywa sztuczne, papier, metale nieżelazne.

1. Program gospodarki odpadami komunalnymi w województwie tarnobrzeskim, BIPROWOD ZABRZE Sp. z o.o. oraz Ośrodek Badawczo-Rozwojowego Przemysłu Siarkowego „Siarkopol” w Tarnobrzegu, Tarnobrzeg 1996r.

2. Plan gospodarki odpadami na lata 2004 – 2014 dla powiatu niżańskiego, red. Elżbieta Sugier, Nisko 2004

3. Zintegrowane systemy gospodarki odpadami komunalnymi, A.Wojciechowski, Cooperaton Fund, Warszawa 1998r.

5. Gospodarka odpadami na wysypiskach. Praca zbiorowa pod redakcją Edwarda Kempy, Arka Konsorcjum S.C., Poznań 1993r.

7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie klasyfikacji odpadów (Dz.U. Nr 112, poz. 1206).

8. Ustawa z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu porządku i czystości w gminach (Dz.U. Nr 132, poz. 622 z p.zm.).

9. Ustawa z dnia 20 grudnia 1996r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. z 1997r..Nr 9, poz. 43).

DLA GMINY i MIASTA ULANÓW

I. Informacje ogólne

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej

Niepubliczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej

Apteka

Gabinet stomatologiczny

Gabinet stomatologiczny

Gabinet stomatologiczny