Gmina i Miasto Ulanów

Gmina Ulanów położona jest w północnej części województwa podkarpackiego, na Równinie Biłgorajskiej. Jest jedną z 7 gmin powiatu niżańskiego i sąsiaduje  z gminami Nisko, Jarocin, Krzeszów, Rudnik nad Sanem i Zarzecze. Ulanów obejmuje swym zasięgiem powierzchnię 119 km². Administracyjnie podzielony jest na miasto i 13 sołectw, które zamieszkuje  blisko 9 tys. osób. Chociaż gmina ma charakter miejsko-wiejski większość jej mieszkańców utrzymuje się z pracy na roli. Powierzchnia użytków rolnych wynosi ponad 5 tys. hektarów,  funkcjonuje tu około 1800 gospodarstw wytwarzających zdrową i czystą ekologicznie żywność.

Gmina Ulanów posiada bogatą sieć rzeczną, której długość wynosi 51,30 km. Położona jest w zlewni rzeki San i jej prawego dopływu rzeki Tanew. San należy do najmniej przekształconych rzek w Europie, łączy Morze Bałtyckie z dorzeczem Dunaju i Dniestru tworzy ważny korytarz ekologiczny, umożliwiający migrację zwierząt. Drugą co do wielkości rzeką gminy Ulanów jest Tanew, płynąca równoleżnikowo ze wschodu na zachód. Rzeka ta ma swe źródła na Roztoczu Wschodnim i kończy swój bieg w Ulanowie, stając się prawym dopływem Sanu. To jedna z najczystszych rzek w podkarpackim.

Dolina Sanu i Tanwi odgrywa dużą rolę jako skupisko cennej i rzadkiej fauny. Na wyspach rzecznych i piaszczystych nadbrzeżach znajduje się miejsce lęgowe mewy, rybitwy, siewczki, a skarpy zasiedlają jaskółki brzegówki i zimorodki. Z tego względu doliny obu rzek zostały objęte programem Natura 2000. Flora gminy jest dość zróżnicowana ze względu na obecność siedlisk o różnym charakterze, od dolin rzecznych począwszy poprzez tereny piaszczystych wydm z ubogimi murawami i wrzosowiskami a skończywszy na torfowiskach i siedliskach leśnych. Lasy i grunty leśne zajmują 41 % powierzchni gminy. Prócz zbiorowisk leśnych,  około 23 % powierzchni gminy zajmują łąki  i pastwiska  o dużym stopniu naturalności.  Znaczna część Gminy Ulanów znajduje się w otulinie  Parku Krajobrazowego „Lasy Janowskie”.

Samo miasto Ulanów leży w widłach Sanu i Tanwi, dokładnie w miejscu, gdzie łączą się obie rzeki, na piaszczystym wzniesieniu 10 metrów nad poziomem obu rzek, 169 metrów nad poziomem morza. Jest jednym z najmniejszych polskich miasteczek. Mieszka tu około 1,5 tys. osób. Bliskie sąsiedztwo rzek, w tym szczególnie Tanwi sprzyja, powstawaniu mikroklimatu nasyconego jodem.  Od południowo-wschodniej strony Ulanów graniczy z kompleksem lasów zwanych Uleszczyzną, w których można polować, zbierać grzyby, a zimą urządzać kuligi. W większości tereny gminy są równinne, tylko prawy brzeg Sanu wznosi się do wysokości ok. 182 m n.p.m. Z Ulanowa łatwo i szybko dostać się  można do Puszczy Solskiej, Parku Krajobrazowego „Lasy Janowskie”, wzniesień Roztocza i tamtejszego Parku Narodowego. Z nadtanewskiego miasteczka można wybierać się do pobliskiego Sandomierza, Zamościa, czy też Łańcuta, Jarosławia i Przemyśla.

Sołectwa:

Bieliny – najstarsza miejscowość gminy. Wieś ta od samego początku stanowiła własność prywatną (wieś szlachecka), która na przestrzeni swych dziejów przechodziła z rąk do rąk prawem wykupu lub dzierżawy. Mimo, że często zmieniali się właściciele Bielin pozostawili oni trwałe ślady swego władania takie jak: kościół, klasztor, dworek. Mieszkańcy Bielin przejmowali od właścicieli dworu wzory, innowacje a szczególnie te związane z uprawą ziemi.

Bieliniec, Wólka Bielińska, Bukowina, Glinianka – miejscowości położone na prawym brzegu dolnego Sanu. Otoczone lasami.

Huta Deręgowska – miejscowość gminy zajmująca największą powierzchnię – aż 1915 ha.

 Wólka Tanewska – miejscowość gminy najbardziej rozciągnięta, poszczególne przysiółki znajdują się w znacznym oddaleniu od centrum wioski.

Kurzyna Mała, Kurzyna Średnia, Kurzyna Wielka – miejscowość gminy otoczona lasami. Nazwy poszczególnych miejscowości nie świadczą o zajmowanej przez nie powierzchni i o liczbie mieszkańców – to właśnie Kurzyna Mała jest największa obszarowo i zamieszkuje ją najwięcej mieszkańców. Po I rozbiorze Polski rząd austriacki osadził na terenie Kurzyny Średniej kolonistów niemieckich. Wzajemne przenikanie kolonistów i mieszkańców sąsiednich wsi nastąpiło po dość długim okresie czasu. Do chwili obecnej na terenie Kurzyn wielu mieszkańców tych miejscowości ma niemieckie nazwiska.